Hội nghị ADMM-17: Vì khu vực hoà bình, thịnh vượng và an ninh

Phát biểu khai mạc hội nghị, ngài Prabowo Subianto, Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia, Chủ tịch ADMM, cảm ơn sự ủng hộ và hỗ trợ của các nước đối với năm ASEAN do Indonesia làm chủ tịch và việc tổ chức ADMM-17. Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia nhấn mạnh hòa bình và an ninh là nền tảng để phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội. Khu vực không ổn định và thiếu an ninh thì không thể hấp dẫn đầu tư, thúc đẩy thương mại và bảo đảm sự ứng xử văn minh của xã hội. Vì vậy, chủ đề “Hòa bình, thịnh vượng và an ninh” của ADMM-17 là rất phù hợp với bối cảnh cục diện thế giới đang có những biến động phức tạp như hiện nay.

Hội nghị đã thông qua tài liệu hướng dẫn triển khai quan sát viên cho Timor Leste trong ADMM, Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) và các hội nghị liên quan. Trưởng đoàn Timor Leste ngay sau đó đã dự hội nghị với tư cách quan sát viên.

Hội nghị đã nghe báo cáo về kết quả Hội nghị Quan chức Quốc phòng cấp cao ASEAN (ADSOM) và thông qua Kế hoạch hoạt động ADMM giai đoạn 2023-2026. Hội nghị cũng thông qua các văn kiện/sáng kiến mới trong ADMM như: Tài liệu khái niệm Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương từ góc độ quốc phòng do Indonesia khởi xướng; Tài liệu khái niệm về hài hòa các sáng kiến trong khuôn khổ ADMM và ADMM+: Hướng dẫn triển khai; cũng như ghi nhận Tài liệu thảo luận về sử dụng tài sản quân sự nhằm duy trì an ninh lương thực trong khu vực.

Tại hội nghị, các trưởng đoàn đã nhất trí với các văn bản gồm: dự thảo sửa đổi Quy trình hoạt động chuẩn của sáng kiến “ASEAN Con mắt của chúng ta” (AOE); Bản đánh giá chu kỳ hiện tại của các nhóm chuyên gia ADMM+; Tài liệu khái niệm về Chương trình các nhà lãnh đạo quốc phòng mới nổi Hoa Kỳ-ASEAN và đề cập đến một số nội dung khác. Đặc biệt, hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung Jakarta của ADMM vì hòa bình, thịnh vượng và an ninh. Tuyên bố chung ghi nhận sự phức tạp của những mối đe dọa cũng như thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống; sự chuyển dịch địa chính trị, địa chiến lược trong khu vực và tác động của cạnh tranh nước lớn có thể ảnh hưởng đến an ninh và thịnh vượng của ASEAN. Tuyên bố chung nêu rõ tầm quan trọng của việc tuân thủ các nguyên tắc và mục tiêu cơ bản được nêu trong Hiến chương Liên hợp quốc, Hiến chương ASEAN, Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), Tiến trình Bali, cũng như việc tuân thủ luật pháp quốc tế và duy trì hòa bình, thịnh vượng, an ninh trong khu vực.

Tuyên bố chung nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an toàn khu vực và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông; theo đuổi các biện pháp giải quyết tranh chấp hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, kiềm chế và tránh các hành động có thể làm phức tạp hoặc gia tăng căng thẳng, ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định. Tuyên bố chung nhấn mạnh sự cần thiết sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982 trong khi thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Tuyên bố chung hoan nghênh các biện pháp xây dựng lòng tin hiện tại, như: Bộ quy tắc tránh va chạm bất ngờ trên biển, Hướng dẫn tương tác máy bay quân sự, Hướng dẫn tương tác trên biển, Cơ sở hạ tầng liên lạc trực tiếp ASEAN và các hoạt động trong khuôn khổ DOC nhằm thúc đẩy thông tin liên lạc, sự tin cậy lẫn nhau cũng như giảm căng thẳng và nguy cơ xảy ra tai nạn, hiểu nhầm hay những tính toán sai lầm trên không và trên biển.

* Bên lề ADMM-17, Đại tướng Phan Văn Giang và Đại tướng Chansamone Chanyalath, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lào đã cùng trao đổi các biện pháp nhằm góp phần củng cố và thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết gắn bó giữa hai nước nói chung, quân đội hai nước nói riêng.